Hemen Bize Ulaşın ! +90216 305 4666
Binaların Yangından Korunması Yönetmeliğinde ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğin’de Yangın söndürme sisteminin periyodik kontrolleri yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Bu yönetmeliklerde ve ilgili standartlarda aksi belirtilmedikçe yangın söndürme sistemlerinin periyodik kontrolleri yılda en az 1 defa yapılmalıdır.
Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğin Beşinci bölümü Periyodik testler ve bakım MADDE 100- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen yangın söndürme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulması şarttır.
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm iş yerlerini kapsar.
İş Ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği’nin EK III Bölümünün 2.1 Maddesinde Periyodik kontrolleri yapılması gereken tesisatlar ve 2.3.4. Madde 2.1.1.’de Tablo 3’te periyodik kontrol kriterleri ve kontrol süreleri belirtilmiştir.
Yangın Tesisatı periyodik kontrolünde binanın yangın söndürme sisteminin projesine ve yangın söndürme tesisatına bakılarak ilgili standartların belirtmiş olduğu kriterler ile tesisat, motopomplar, hidrantlar,lanslar teste tabi tutularak periyodik kontroller gerçekletirilir.
Yangın Sistemlerin periyodik kontrolünün nasıl yapılacağına ilişkin yöntemlerin incelenmesine dair değerlendirmelerin yer aldığı bu bölümümüzde kontrollerin nasıl yapıldığı ve kontroller sırasında yapılacak faaliyetler yer almaktadır.
Yangın Sistemlerinde yapılacak periyodik kontrol, muayene işlemlerinin öncelikli olarak Kanun, yönetmelik, standartlar ve şartnameler doğrultusunda gerçekleştirildiğinin bilinmesi gerekir. Bu durum yasal olarak zorunlu haldedir.
Yangın Sistemi olan firmaların, yasa ve yönetmelik gereği, aksi belirtilmedikçe yılda en az 1 defa periyodik kontrol yaptırmaları zorunludur.
•6331 Sayılı, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu.
•28628 Sayılı, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği,
•12937 Sayılı, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik.
Kontrollerde elde edilen verilerin kaydedildiği, uygunluk kriterlerinin karşılanıp karşılanmadığı ve kontrolü yapan personel ve yönetici onaylarının yer aldığı rapora “Yangın Sistemleri Periyodik Kontrol Raporu” denir.
Yangın sistemlerinin çeşitlerine göre genellikle 6 ayrı kontrol raporu kullanılıyor.
Periyodik Kontrol Uzmanı-Muayene Personeli planlandığı şekilde firmaya gider. Firmanın ilgilileri ile yapacağı çalışma öncesinde kendini firmasını ve hangi müşteriye ait ürünün denetimi için geldiğini anlatarak kontrollere başlar.
Kontrole başlamadan önce bina tehlike sınıfı belirlenir. Bina veya bir bölümünün tehlike sınıfı, binanın özelliklerine ve binada yürütülen işlemin ve faaliyetlerin niteliğine bağlı olarak belirlenir. Bir binanın çeşitli bölümlerinde değişik tehlike sınıflarına sahip malzemeler bulunuyor ise, su ve pompa kapasitesi bina en yüksek tehlike sınıflandırmasına göre belirlenir.
a)Düşük tehlikeli yerler: Düşük yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip malzemelerin bulunduğu, en az 30 dakika yangına dayanıklı ve tek bir kompartıman alanı 126 m2’den büyük olmayan yerlerdir.
b)Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip yanıcı malzemelerin bulunduğu yerlerdir.
c)Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip ve yangının çabucak yayılarak büyümesine sebep olacak malzemelerin bulunduğu yerlerdir.
Periyodik Kontrol, Muayene sadece yangın tesisatı ve sistemi bakımı sorumlusu kuruluş personelin eşliğinde başlayabilir.
Muayene personeli bakımcı firma personelinin ve kendisinin can ve mal güvenliğini tehdit eden tüm durumlara karşı önlemleri almalıdır. Muayene sırasında tüm güvenlik ekipmanları hazır olmalıdır.
Muayene öncesinde mümkünse kontrol yapılacak olan firmadan istenen projeler, şemalar incelenir. Bu incelemeye göre nasıl bir kontrol yapılacağı ve neleri kapsayacağı firmaya bildirilir.
Sulu Söndürme Sistemli Yangin Tesisati Periyodik Kontrolünde mevcut binalarda sabit boru tesisatı ve yangın dolapları, yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 2.000 m2' den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık ve toplanma amaçlı binalar ile eğitim binalarında, alanlarının toplamı 1.000 m2' den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 500 kW' nın üzerindeki kazan dairelerinde olması durumunda yangın dolabı tesis edildiği kontrol edilmelidir.
İtfaiye su alma hattı; yangın ile mücadelede, itfaiye personeli ve eğitilmiş personel tarafından kullanılmak üzere tesis edilip edilmediği kontrol edilir.
İtfaiye su alma hattı tesisinde aşağıda belirtilen şartlara uyulur:
1)Yüksek binalar ile kat alanı 1000 m2'den fazla olan alışveriş merkezlerinde, otoparklarda ve benzeri yerlerde ıslak veya kuru sabit boru sistemi üzerinde, itfaiye personelinin ve eğitilmiş personelin kullanımına imkân sağlayan bağlantı ağızları bırakılması ve bu bağlantı ağızlarının kaçış merdiveni veya yangın güvenlik holü gibi korunmuş mekânlarda olması şarttır. Bir boyutu 60 m' yi geçen katlarda yangın dolabı ve itfaiye su alma ağzı yapılması gerekir.
2) Herhangi bir noktadan su alma ağzına olan mesafe 60 m' den fazla olamaz.
3) Sabit boru tesisatı üzerinde bulunan bütün hortum bağlantıları, itfaiyenin kullandığı normlarda storz tip 50 mm. veya 65 mm. çapında olur.
4) Bağlantı ağızlarının, binanın yağmurlama ve yangın dolapları sistemine suyu sağlayan sabit boru tesisatında bırakılması hâlinde, bu bağlantıların ana kolonlar üzerinden doğrudan yapılması gerekir.
Yangın dolapları tesisatı; bina içindeki kişilerin yakındaki küçük bir yangını kontrol etmesini ve söndürmesini sağlayabilmek üzere, bina içine tesis edilen sabit bir tesisatı ifade eder. Tesisat, duvarlar üzerine veya kabinler içine monte edilmiş ve kalıcı olarak bir su temin tesisatına bağlanmış olan sabit birimlerden oluşur.
Yangın dolaplarının tesisinde aşağıdaki şartlara uyulur:
Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 1.000 m2' den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık, toplanma amaçlı ve eğitim binalarında, alanlarının toplamı 600 m2' den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 350 kW'ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması mecburîdir.
Yangın dolapları, her katta ve yangın duvarları ile ayrılmış her bölümde aralarındaki uzaklık 30 m' den fazla olmadığı kontrol edilmelidir.
Tesis içerisinde sprinkler tesisatı olması durumunda yangın dolapları, ıslak tip yağmurlama branşman hattından beslenebilir ve aralarındaki uzaklık 45 m’ den uzun olmadığı kontrol edilmelidir.
Yangın dolaplarında kullanılan hortumun, yuvarlak yarı-sert TS EN 694 normuna uygun, çapının 25 mm olması, uzunluğunun 30 m' yi aşmaması ve lüle (lans) kapama, püskürtme veya fıskiye veyahut her üçünü birden yapabildiği kontrol edilmelidir.
İçinde itfaiye su alma ağzı olmayan yuvarlak yarı-sert hortumlu yangın dolaplarında tasarım debisinin 100 l/dak ve tasarım basıncının 400 kPa olması şarttır. Lüle girişindeki basıncın 900 kPa' yı geçmesi hâlinde, basınç düşürücülerin kullanılması gerekir.
Dolap tasarım debisinin 400 l/dak ve tasarım basıncının en az 400 kPa olması şarttır. Lüle girişindeki basıncın 900 kPa'ı geçmesi hâlinde, basınç düşürücü olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Bunların haricinde tesiste kullanılan yangın söndürücüler için birebir veya örnekleme metodu ile (müşteri isteğine göre minimum % 10’dan az olmamak kaydı ile)
1.1Yangın Dolabı periyodik kontrolünde ilk olarak yangın dolabı ve yangın hortumu ile birlikte hortum makarasının CE işareti ve etiket kontrolü yapılır.
1.2Yangın dolabı ve hortum ile birlikte hortum makarası ile ilgili görsel kontrolü
1.2.1Dolap Kilidi
1.2.2Dolap Kapağı
1.2.3Menteşe
1.2.4Hortum (Rijitlik - Deformasyon – Etiket )
1.2.5Makara (Mafsal – Rijitlik –Geri sarma – dönüş açısı)
1.2.6Hortum Kelepçeleri (Sıkılık –Gevşeklik – Çıkmaya zorlama)
1.2.7Dolabın duvara bağlantısı (rijitlik ve yeri)
1.2.8Nozul (açma kapama – sızdırmazlık)
1.2.9Vana ve Kaplin (Açma kapama –sızdırmazlık)
1.2.10Kullanım Talimatı
1.2.11Periyodik bakım etiketi Görsel kontrolü yapılır.
1.3Makara yapısı ve açılış yönününe göre mafsallı veya mafsalsız olduğu bununla birlikte açılıp açılmadığı kontrol edilir.
1.4Maximum hortum uzunluğunun hortum tipine göre 30 metre olması kontrol edilir.
1.5Hortum makarası açma kapama yönü ve nozul açma kapama yönü işaretlenmelidir.
1.6Yapı ile ilgili bir yangın sistemleri projesi olup olmadığı kontrol edilir ve saha içi ve saha dışında yangın dolabının bu projeye işlenme durumu kontrol edilir.
1.7Yangın dolabı içerisinde bulunan hortumun tamamında yapılan kontrol sonucu herhangi bir zarar görme kelepçe bağlantısında problem; makaraya sarılamama; ezik ve kesik yüzeylerin durumu incelenir.
1.8Yangın dolabının yeri kolay görülebilir ve işaretlenmiş olma durumu kontrol edilir.
1.9Hortum makarasının her iki yöne de dönme durumu kontrol edilir. Hortum makarasının çift yönlü olarak dönme fonksiyonu kontrol edilir.
1.10Hattın üzerinde basıncı gösteren manometre var ise hattın üzerinde basınç kayıt altına alınır.
1.11Sorumlu bakım personel tarafından rutin kontroller yapılıp bunların kayıt altında tutulup tutulmadığı durumu kontrol edilir.
2.1Yer Üstü Yangın Hidrantı periyodik kontrolünde öncelikli olarak genel bakım kayıtlarının olup olmadığı kontrol edilir.
2.2Hidrantın gövdesi üzerindeki etiket bilgileri ve CE işareti 'nin (etiketinin/sembolünün) varlığı kontrol edilir
2.3Sorumlu bakım personel tarafından rutin kontroller yapılıp bunların kayıt altında tutulup tutulmadığı durumu kontrol edilir.
2.4Hidrantın görsel kontrolünde Diklik kontrolü, Rakor bağlantılarında kaçak olup olmadığı, Hidrant anahtarının üzerinde veya yanında olup olmadığı,Hidrant altbağlantısında donmaya karşı taşma nipelinin açıkta olduğu ,Hidrant alt tası ve alt flans bağlantılarının cıvata eksiği olup olmadığının Hidrant etrafından çarpmaya karşılık muhafa olup olmadığı,Hidrant’ın yanında yangın dolabı var ise hortum –rakor bağlantısının olup olmadığı, Hidrant’ ın bağlantı ağızlarının hortum rakor bağlantılarının denenmesi
Hidrant rakor bağlantısında hortumda ezik veya kesik olmadığının tespiti Yapılarak kayıt altına alınır.,
2.5 Hidrantın fonksiyonel kontrollerinde;
Hidrant anahtarının rakor ağzı ve tepesindeki vanayı açıp açmadığının kontrolü Hidrant rakor bağlantısının açılarak hortum rakorunun bağlanması, hidrantın açılarak hortum ve lans’tan su gelip gelmediği, hidrantın kapatılarak gövde ve rakor bağlantısında kaçak olup olmadığı
Hidrant kapatıldıktan sonra tasın üzerinde bulunan donma nipelinden su gelip gelmediğiniYangın dolabı içerisinde bulunan hortumun tamamında yapılan kontrol sonucu herhangi bir zarar görme
Kelepçe bağlantısında problem; makaraya sarılamama; ezik ve kesik yüzeylerin durumu incelenir. Yangın dolabının yeri kolay görülebilir ve işaretlenmiş olma durumu kontrol edilir.
Hortum makarasının üzerine tekrar hortumun kurutulduktan sonra sarılması kontrol edilir. Hattın üzerinde basıncı gösteren manometre var ise hattın üzerinde basınç kayıt altına alınır.
İşletme içerisinde bulunan taşınabilir ve tekerlekli yangın söndürme tüplerinin periyodik kontrolüne başlanmadan tesisin yönetmelikte belirtilen şartlar doğrultusunda tehlike sınıfına alandaki kullanılacak tüp adedi belirlenir. (Düşük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg' lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir)
Otopark gibi alanlarda tekerlekli yangın söndürücü kullanılıp kullanılmadığına bakılır.
Söndürme cihazları dışarıya doğru, geçiş boşluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak, görülebilecek şekilde işaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangın dolaplarının içine veya yakınına yerleştirilip yerleşmediğine bakılır.
Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m olup olmadığına bakılır.
Söndürme cihazlarının, kapı arkasında, yangın dolapları hariç kapalı dolaplarda ve derin duvar girintilerinde bulundurulmaması ve ısıtma cihazlarının üstüne veya yakınına konulmadığı kontrol edilir.
Söndürme cihazlarının doğrudan görünmesini engelleyen yerlere konulması halinde, yerlerinin uygun fosforlu işaretler ile gösterildiği kontrol edilmelidir.
Taşınabilir söndürme cihazlarında söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek şekilde yerleştirilir ve 4 kg' dan daha ağır ve 12 kg'd an hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm' yi aşmayacak şekilde montaj yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
Her katta bulunan yangın tüplerinin yerleşimini ve adedini belirten kat çizimlerinin kat girişlerinde ve uzun olan koridorlarda ve acil çıkışların yakınlarında olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Yangın söndürücüleri kullanan personelin senede 1 kere eğitim alması ve bunun belgelendirilmiş olması kontrol edilmelidir.
•Yangın uyarı sistemi nedir?
Yangın algılama, alarm verme, kontrol ve haberleşme fonksiyonlarını ihtiva eden komple sisteme “yangın uyarı sistemi” denir.
Yangın algılama sisteminin ve parçalarının TS EN 54 serisine uygun olarak üretilmesi, tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi şarttır.
•Yangın uyarı sistemini oluşturan bütün kabloların ve uzak kontrol ve denetim merkezlerine s.39 iletişim maksadıyla kullanılan bütün hatların; kopukluk, kısa devre ve toprak kaçağı gibi arızalara karşı sürekli olarak denetim altında tutulması gerekir.
•Yangın uyarı sisteminin herhangi bir sebeple devre dışı kalması hâlinde, tekrar çalışır duruma getirilinceye kadar korumasız kalan bölgelerde ilave güvenlik personeli ile denetim yapılır ve gerekli tedbir alınır.
•Yangın algılama ve uyarı sisteminin, el ile, otomatik olarak veya bir söndürme sisteminden aldığı uyarılardan biri veya birkaçı ile devreye girmesi gerekir.
El ile yangın uyarısı, yangın uyarı butonları ile yapılır. Yangın uyarı butonları yangın kaçış yollarında tesis edilir. Yangın uyarı butonlarının, bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir yangın uyarı butonuna yatay erişim uzaklığının 60 m'yi geçmeyecek şekilde yerleştirilmesi gerekir. Engelli veya yaşlıların bulunduğu yerlerde bu mesafe azaltılabilir. Tüm yangın uyarı butonlarının görülebilir ve kolayca erişilebilir olması gerekir.
•Yangın uyarı butonları, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirildiği kontrol edilmelidir.
•Aşağıda belirtilen binalarda yangın uyarı butonlarının kullanılması mecburidir:
a)Konutlar hariç, kat alanı 400 m2' den fazla olan iki kat ile dört kat arasındaki bütün binalarda,
b)Konutlar hariç, kat sayısı dörtten fazla olan bütün binalarda,
c)Konutlar dâhil bütün yüksek binalarda.
•Yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Yönetmeliğin Ek-7' sindeki değerleri aşan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis edilmesi mecburidir.
•Algılama sisteminin gerekli olduğu ve fakat duman algılama cihazlarının kullanımının uygun veya yeterli olmadığı mahallerde, sabit sıcaklık, sıcaklık artış, alev veya başka uygun tip algılama cihazı kullanılır.
•Ek-7'de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14'e göre algılayıcılar yerleştirilir. Yangın anında normal baca niteliği olmayan, içinde yanmaya elverişli madde bulunmayan ve erişilmesi mümkün olmayan boşluklara duman algılayıcı takılması gerekli değildir.
•Bütün algılama cihazlarının periyodik testler ve bakımlar için ulaşılabilir olması gerekir.
•Binada otomatik yağmurlama sistemi bulunuyor ise, yağmurlama başlığının açılması hâlinde yangın uyarı sisteminin otomatik algılama yapması sağlanır.
•Her bir zon hattına su akış anahtarları tesis edilir ve bu akış anahtarlarının kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır.
•Otomatik yağmurlama sistemi olan yerler, otomatik sıcaklık algılayıcıları donatılmış gibi işlem görür. Bu mahallerde otomatik sıcaklık artış algılayıcılarının kullanılması mecburi değildir.
•Binada veya yapıda otomatik veya el ile çalışan diğer gazlı, kuru kimyevi tozlu veya benzeri sabit söndürme sistemi bulunuyor ise, bunların devreye girdiğinin yangın alarm sistemi tarafından otomatik olarak algılanması gerekir. Bunu sağlamak üzere, söndürme sistemlerinden, söndürme sisteminin devreye girdiğini bildiren kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır
4.1Otomatik Yangın Algılama Ve İkaz (Uyarı) Alarm Sisteminin etiket bilgileri, CE etiketi ve diğer standart işaretleri kontrol edilmelidir.
4.2Daha önceki periyodik kontrollerinin yapılmış olma durumu kontrol edilir.
4.3Bakım kayıtlarının olma durumu kontrol edilir. Bakım kayıtlarının bulunduğu kayıtlardan bakılarak kontrol edilir.
4.4 Sistemin projesinin olma durumu kontrol edilir. Sistemin projesi incelenerek sistemde bulunan ekipmanların projeye uygunluğu kontrol edilir.
4.5Kullanılan Panel tipi
•adresli
•konvansiyonel
•Repeat dedektörler dizaynlarına göre
•Adresli
•Konvansiyonel tiplerinde Kullanıldıkları alandaki tiplerine göre
•Isı Duman
•Gaz olup
Dedektörlerde çalışma prensibine göre
•Optik
•iyonize
•UV/IR olarak türleri ve yerlerinin projeye uygun olma durumu kontrol edilir. Mevcut olan dedektör ve türlerinin projeye uygun yerlerde olma durumu kontrol edilir.
4.6Dedektör tanımlamalarının projesine uygunluk durumu kontrol edilir. Projede bulunan dedektör çeşitlerinin uygunluğu kontrol edilir.
4.7Kontrol panelinin ve varsa tekrarlayıcı panellerin lokasyonları projesine uygunluk durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
4.8Flaşör veya Işıklı siren sistemi var ise projesine uygunluk durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
4.9Acil anons sistemi var ise projesine uygunluk durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
4.10Yangın algılama ve ihbar sisteminde kullanılan kablo tür ve kesitleri projesine uygun olma durumu kontrol edilir.
4.11 Kontrol paneli/panelleri yedek enerji kaynağından beslenmesi durumu kontrol edilir.
4.12 Yedek, ikincil enerji kaynağının yangın tehlikesine karşı korunmuş alanda bulunması durumu kontrol edilir.
4.13 Birincil enerji kaynağının beslemesi ve panellerin yangın tehlikesine karşı korunmuş alanda bulunması durumu kontrol edilir.
4.14 Yangın algılama paneli fonksiyon testlerinde;
•Genel panel enerji olup olmadığı (Güç Besleme),
•Bilgi ekranı,
•Fonksiyonel Durumlar (Yüksüz –Arıza – Yetersizlik – Deney- Çalışır Pozisyonu),
•Zon Tanımlamaları veya Adresli bilgi tanımı,
•Hata bilgileri,
•Manuel kontrol düğmesi (Siren ve Flaşör),
•Gecikme ayarı,
•Devre dışı Bırakma,
•Hafıza alanı,
•Tekrar ayarlama,
•Susturma,
•Yetersizlik,
•Özel Durumlar,
Kontrol edilir.
Panelin genel fonksiyonu birebir kontrolünde;
•Görsel olarak genel işaretleri 3 m’ den görecek ve algılama ve hata yazılarının maximum 80 cm’den görülebilmesi ve gece olduğunda panel aydınlatmasının yeterli derecede yazıları gösterebilmesi gerekmektedir.
•Dedektör ve butonlar üzerinden sahte sinyal gönderilerek maximum 10 saniye içerisinde algılaması ve birden fazla sinyal gelmesi durumunda her bir gelen sinyalin panel üzerinde görmesi istenebilir.
•Hata panel’den silindiğinde sinyal devam ediyorsa tekrar panele sinyal gelip gelmediği kontrol edilmelidir.
•Sahte yangın sinyali gönderildiğinde panel’ e bağlı ışıklı siren’in bulunduğu bölgede çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.
Panel elle durdurulsa bile sesli ışıklı ikaza devam etmesi gözlemlenmelidir.
•Sahte sinyaller normal hale getirilip panel üzerinde normal pozisyona en geç 20 saniye içerisinde dönüp dönmediği kontrol edilir.
•Panel’de gecikme verildiğinin kontrolü yapılmalıdır. Yangın senaryosuna göre algılamanın tekrar dedeksiyon üzerinden doğrulanması için maximum 1 dakikayı geçmemek kaydıyla kontrol edilmelidir.
•Panel üzerinde daha önceden algıladığı yangın alarmları ve hata sinyallerinin kayıt altına alındığı ve süresi ile birlikte hangi noktadan alındığı kontrol edilebilmelidir.
•Panelin üzerinde veya yanı gelen hatanın tipi ve açıklaması (Genel Arıza – Güç Kesintisi – Dedektörü Görmemesi – Kablodan sinyal alamaması- Sistem yazılım hatası- yetersizlik durumu) net olarak panelde gözlemlenmesi ve görsel olarak paneldeki fonksiyonların ne anlama geldiği ile ilgili bilgilerin net görülebilmesi lazımdır.
•Yangın algılama paneline bağlı sistemlerde sesli sirenlerde yangın alarm sinyali 60 Dba arıza sinyali 50 Dba olmalıdır.
4.15 Örnekleme olarak alınan dedektörlerin test sonuçlarının;
•fonksiyonel durumu
•zone veya tanımlanmış lokasyondan panele gelen sinyali
•Dedektör tabanından sökülerek panelde hata verip vermediği kontrol edilir. Daha önce yapılan test sonuçlarının kayıtlarına bakılarak yapılır.
4.16 Yangın alarm butonları var ise;
•Acil durum aydınlatma sistemi; şehir şebekesi veya benzeri bir dış elektrik beslemesinin kesilmesi, yangın, deprem gibi sebeplerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik maksadıyla kesilmesi ve bir devre kesici veya sigortanın açılması sebebiyle normal aydınlatmanın kesilmesi hâllerinde, otomatik olarak devreye girerek yeterli aydınlatma sağlayacak şekilde düzenlenir.
•Bütün kaçış yollarında, toplanma için kullanılan yerlerde, asansörde ve yürüyen merdivenlerde, yüksek risk oluşturan hareketli makineler ve kimyevi maddeler bulunan atölye ve laboratuvarlarda, elektrik dağıtım ve jeneratör odalarında, merkezi batarya ünitesi odalarında, pompa istasyonlarında, kapalı otoparklarda, ilk yardım ve emniyet ekipmanının bulunduğu yerlerde, yangın uyarı butonlarının ve yangın dolaplarının bulunduğu bölümler ile benzeri bölümlerde ve aşağıda belirtilen binalarda, acil durum aydınlatması yapılması şarttır:
a)Hastaneler, huzur evleri ve eğitim amaçlı binalarda,
b)Kullanıcı yükü 200'den fazla olan bütün binalarda,
c)Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalarda,
d)Penceresiz binalarda,
e)Otel, motel, pansiyon, yurt ve yatakhanelerde,
f)Yüksek tehlikeli yerlerde,
g)Yüksek binalarda.
•Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması şarttır.
•Acil durum çalışma süresinin kullanıcı yükü 200'den fazla olduğu takdirde en az 120 dakika olması gerekir.
Kaçış yolları üzerinde aydınlatma ünitesi seçimi ve yerleştirmesi, tabanlarda, döşemelerde ve yürüme yüzeylerinde, kaçış yolunun merkez hattı üzerindeki herhangi bir noktada acil durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak şekilde yapılır.
•Acil durum çalışma süresi sonunda bu aydınlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0.5 lux'den daha düşük bir seviyeye düşmemesi gerekir.
•En yüksek ve en düşük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı 1/40'dan fazla olamaz.
•Acil durum aydınlatması;
a)Kendi akümülatörü, şarj devresi, şebeke gerilimi denetleyicisi ve lamba sürücü devresine sahip bağımsız aydınlatma armatürleri,
b)Bir merkezi akümülatör bataryasından doğru gerilim veya bir invertör devresi aracılığı ile alternatif gerilim sağlayan bir merkezi batarya ünitesinden beslenen aydınlatma armatürleri, ile sağlanır.
•Normal aydınlatma maksadıyla kullanılan aydınlatma armatürleri, acil durum dönüştürme kitleri doğrudan armatür muhafazasının içerisinde veya hemen yakınında monte edilerek ve gerekli bağlantılar yapılarak bağımsız acil durum aydınlatma armatürlerine dönüştürülebilir.
•Merkezi batarya veya jeneratörden beslenen acil aydınlatma sistemlerinde, merkezi ünite ile aydınlatma armatürleri arasındaki bağlantılar metal tesisat boruları içerisinde veya mineral izolasyonlu veyahut benzeri yangına dayanıklı kablolar ile yapılır. Kendi başlarına acil durum aydınlatması yapabilen aydınlatma armatürlerine yapılacak şebeke gerilimi bağlantıları normal aydınlatmada kullanılan tipte kablolarla yapılabilir.
•Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, kaçış koridorları ve merdivenlerindeki acil aydınlatmanın, kendi başlarına çalışabilen bataryalı acil aydınlatma armatürleri ile sağlanması gerekir
•adresli
•konvansiyonelolup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
4.17 Siren tesisatı butonları var ise;
•Bir yangın algılama ve uyarı sisteminin devreye girmesi hâlinde, sesli ve ışıklı olarak veya data iletişimi ile alarm verme;
•Ana kontrol panelinde ve diğer izleme noktalarındaki tali kontrol panellerinde veya tekrarlayıcı panellerde sesli, ışıklı veya alfa nümerik göstergeleri,
•Binanın kullanılan bütün bölümlerinde yaşayanları yangın veya benzeri bir acil durumdan haberdar etmek için sesli ve ışıklı uyarı cihazları,
•Binada bulunan yangın ve acil durum mücadele ekiplerinin uyarılması ve itfaiyeye haber verilmesi için sesli ve ışıklı uyarı cihazları ve direkt hatlar veya diğer iletişim ortamları üzerinden data iletişimi, ile yapılır.
•Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üzerinde olacak şekilde yerleştirilir. Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duşlarda, ses seviyesinin en az 75 dBA olması gerekir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek özellikte olması şarttır
•adresli
•konvansiyonelolup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri; tesisin nitelik ve ihtiyaçlarına bağlı olarak uygun, güncel, sertifikalı ve ilgili standartlara göre tasarlanır.
•Suyun söndürme etkisinin yeterli görülmediği veya su ile reaksiyona girebilecek maddelerin bulunduğu, depolandığı ve üretildiği hacimlerde uygun tipte söndürme sistemi tesis edilip edilmediğine bakılmalıdır.
•Gazlı yangın söndürme sistemlerinin tasarımında TS ISO 14520 standardları esas alınır. Her türlü gazlı söndürme sistemleri kurulurken; otomatik gaz boşaltımı sırasında veya sistemin devreye girdiğini işleticiye ve mahalde çalışan personele bildiren ve kişilerin söndürme mahallini tahliye etmesini sağlayacak olan sesli ve ışıklı uyarılar temin ve tesis edilmelidir.
•Gazlı yangın söndürme sistemi uygulanacak hacimlerdeki, doğal havalandırma amaçlı pencerede, kapıda veya duvarda bulunan menfez ve varsa havalandırma bacalarının yangın algılama ve gaz boşalım anında otomatik olarak kapanacak şekilde dizayn edildiği kontrol edilmelidir.
•Halon alternatifi gazlar ile tasarımı yapılmış gazlı yangın söndürme sistemlerinde kullanılan söndürücü gazın, ilgili standartlara göre belgelenmiş uzun süreli kullanım geçerliliğinin olması kontrol edilmelidir.
“Otomatik gazlı yangın söndürme sistemleri” söndürücü gazlarla söndürme yapan sistemlere denir.
5.1.Otomatik gazlı yangın söndürme sisteminin uygulama projesi alınarak proje uygunluğu kontrolü yapılır.
5.2Kontrol öncesi ilgili personele haber verilir.
5.3Mahalin sızdırmazlık kontrolü (Kapı–Cam–Havalandırma çıkışı ve kapı eşiği) yapılmalıdır.
5.4Otomatik gazlı söndürme sisteminin akü değişim tarihi kontrol edilmelidir.
5.5 Söndürme sisteminin montajı ilgili standartlara uygun yapılıp yapılmadığının kontrolü yapılmalıdır.
5.6 Paneldeki fonksiyon kontrolleri yapılarak mevcut durum not edilmelidir.
5.7Görülen aksaklıklar (varsa) resimler çekilmelidir.
Söndürme tüplerinin boşaltma mekanizmaları devre dışı bırakılıp selonoidin çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
5.8Söndürme tüplerinin seviye / basınç kontrolleri yapılmalıdır.
5.9Panel temizliğinin yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
5.10220V veya akü beslemesi kesilerek panel resetlenip devreye girip girmediği kontrol edilmelidir.
5.11Dedektörlerin çalışıp çalışmadığının kontrolü yapılır.
5.12Panelden boşaltma butonunun testi yapılır.
5.13Panelden durduruma butonunun testi yapılır.
5.14Dedektörlerden sprey ile alarm verdirerek sistemin çalışırlılığını kontrol edilir.
5.15Etiketlendirme kontrolü yapılır.
5.16Sisteme 220v beslemesi verilir.
5.17Sistemi aktif hale getirerek boşaltma mekanizmaları yerine takılır.
5.18Sistemi otomatik konuma getirerek ilgili kişi nezaretinde söndürme mahali boşaltılır.
5.19Örnekleme olarak alınan dedektörlerin test sonuçlarının
•fonksiyonel durumu
•zone veya tanımlanmış lokasyondan panele gelen sinyali
•Dedektör tabanından sökülerek panelde hata verip vermediğikontrol edilir. Daha önce yapılan test sonuçlarının kayıtlarına bakılarak yapılır.
5.20Yangın alarm butonları var ise bunların olup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
5.21Siren tesisatı butonları var ise olup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
5.22Dedektör ve butonlar üzerinden sahte sinyal gönderilerek maximum 10 saniye içerisinde algılaması ve birden fazla sinyal gelmesi durumunda her bir gelen sinyalin panel üzerinde görmesi istenebilir.
5.23Hata panel’den silindiğinde sinyal devam ediyorsa tekrar panele sinyal gelip gelmediği kontrol edilmelidir.
5.24Sahte algılama sinyalı gönderildiğinde panel’e bağlı ışıklı siren’in bulunduğu bölgede çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.
5.25Panel elle durdurulsa bile sesli ışıklı ikaza devam etmesi gözlemlenmelidir.
5.26Sahte sinyaller normal hale getirilip panel üzerinde normal pozisyona en geç 20 saniye içerisinde dönüp dönmediği kontrol edilir.
5.27Panel’de gecikme verildiğinin kontrolü yapılmalıdır. Yangın senaryosuna göre algılamanın tekrar dedeksiyon üzerinden doğrulanması için maximum 1 dakikayı geçmemek kaydıyla kontrol edilmelidir.
5.28Panel üzerinde daha önceden algıladığı yangın alarmları ve hata sinyallerinin kayıt altına alındığı ve süresi ile birlikte hangi noktadan alındığı kontrol edilebilmelidir.
5.29Panelin üzerinde veya yanı gelen hatanın tipi ve açıklaması (Genel Arıza – Güç Kesintisi – Dedektörü Görmemesi -Kablodan sinyal alamaması- Sistem yazılım hatası- yetersizlik durumu) net olarak panelde gözlemlenmesi ve görsel olarak paneldeki fonksiyonların ne anlama geldiği ile ilgili bilgilerin net görülebilmesi lazımdır. Yangın algılama paneline bağlı sistemlerde sesli sirenlerde yangın alarm sinyali 60 Dba arıza sinyali 50 Dba olmalıdır.
Kuru tozlu sabit yangın söndürme sistemleri hacimce konsantrasyonda %5 aşmamak kaydı ile toz piskürtücü CO2 gazı ile sodyum bikarbonat bazlı toz’un tesis edilen alana lokal aplikasyon sistemli veya tam kaplamalı akış sistemli ve dizayn edildiği alana veya noktaya 30 saniye içerisinde boşalacak şekilde sistem kurulan ve buna uygun algılama ve söndürme paneli ile tesis edilirler. Bu sistem içeride insan bulunmasınıda göz önüne alınarak panel üzerinde ışıklı ve sesli siren’le koordinasyonlu alarm cihazı ile eş olarak pnömatik tahrikli alarm cihazı ile maximum 30 saniye gecikme verilebilir. Bunun haricinde içeriden ve dışarıdan panel üzerinde veya bir abort butonu ile elle tetikleme yapılma özelliği olabilir.
6.1Kuru tozlu sabit yangın söndürme sisteminin periyodik kontrolünde, sistem ve söndürme panelinin etiket bilgileri ve CE Belgesi/CE Etiketi/ CE İşareti kontrol edilmelidir.
6.2Daha önceki periyodik kontrollerinin yapılmış olma durumu kontrol edilir.
6.3Bakım kayıtlarının olma durumu kontrol edilir. Bakım kayıtlarının bulunduğu kayıtlardan bakılarak kontrol edilir.
6.4Sistemin projesinin olma durumu kontrol edilir. Sistemin projesi incelenerek sistemde bulunan ekipmanların projeye uygunluğu kontrol edilir.
6.5Sistemin genel görsel kontrolü yapılır CO2‘ li itiş sistemli gazların otomatik terazi sisteminde azalma seviyeleri kontrol edilir azalanlar ve bitenlerin tespiti yapılır.
6.6Sistemin basıncı tüpler ve kollektör üzerinden kontrol edilir.
6.7Sistemin bağlı olduğu kollektör ve borulama sisteminin rijitlik ve genel görsel kontrolü yapılır.
6.8Borulama’nın sistemin geçtiği alandaki izolasyon ve sızdırmazlık (kapı –menfez –cam pervazı gibi) kontrolü yapılır.
6.9Borulama’nın ucunda bulunan nozullerin yerleşimi projeye uygunluğu kontrol edilmelidir.
6.10Borulama ve kollektör üzerindeki vanaların normalde açık pozisyonda kitli olduğu gözlemlenmelidir.
6.11Toz sisteminin toz değişim süreleri ve dolum raporları kontrol edilmelidir.
6.12Lokal aplikasyonlarda nozul yerleşimi ile söndürülecek alanın mesafe ve yerleşimine bakılmalıdır.
6.13Örnekleme olarak alınan söndürme alanındaki dedektörlerin test sonuçlarının
•fonksiyonel durumu,
•zone veya tanımlanmış lokasyondan panele gelen sinyali,
•Dedektör tabanından sökülerek panelde hata verip vermediği kontrol edilir.
Daha önce yapılan test sonuçlarının kayıtlarına bakılarak yapılır.
6.14Yangın alarm butonları var ise bunların olup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
6.15Siren tesisatı butonları var ise olup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
6.16Dedektör ve butonlar üzerinden sahte sinyal gönderilerek maximum 10 saniye içerisinde algılaması ve birden fazla sinyal gelmesi durumunda her bir gelen sinyalin panel üzerinde görmesi istenebilir.
6.17Hata panel’den silindiğinde sinyal devam ediyorsa tekrar panele sinyal gelip gelmediği kontrol edilmelidir.
6.18Sahte algılama sinyalı gönderildiğinde panel’e bağlı ışıklı siren’in bulunduğu bölgede çalışıp çalışmadığı ve boşa alınan selonoid vananın çekip çekmediği kontrol edilir.
6.19Panel elle durdurulsa bile sesli ışıklı ikaza devam etmesi gözlemlenmelidir.
6.20Sahte sinyaller normal hale getirilip panel üzerinde normal pozisyona en geç 20 saniye içerisinde dönüp dönmediği kontrol edilir.
6.21Panel’de gecikme verildiğinin kontrolü yapılmalıdır. Yangın senaryosuna göre algılamanın tekrar dedeksiyon üzerinden doğrulanması için maximum 1 dakikayı geçmemek kaydıyla kontrol edilmelidir.
6.22Panel üzerinde daha önceden algıladığı yangın alarmları ve hata sinyallerinin kayıt altına alındığı ve süresi ile birlikte hangi noktadan alındığı kontrol edilebilmelidir.
6.23Panelin üzerinde veya yanı gelen hatanın tipi ve açıklaması (Genel Arıza – Güç Kesintisi – Dedektörü Görmemesi kablodan sinyal alamaması- Sistem yazılım hatası- yetersizlik durumu) net olarak panelde gözlemlenmesi ve görsel olarak paneldeki fonksiyonların ne anlama geldiği ile ilgili bilgilerin net görülebilmesi lazımdır.
7.1Köpüklü yangın söndürme sisteminin periyodik kontrolünde/muayenesinde; bladder tankının ve söndürme panelinin etiket bilgileri ve CE işareti kontrol edilmelidir.
7.2Daha önceki periyodik kontrollerinin yapılmış olma durumu kontrol edilir.
7.3Bakım kayıtlarının olma durumu kontrol edilir. Bakım kayıtlarının bulunduğu kayıtlardan bakılarak kontrol edilir.
7.4Sistemin projesinin olma durumu kontrol edilir. Sistemin projesi incelenerek sistemde bulunan ekipmanların projeye uygunluğu kontrol edilir.
7.5Sistemin genel görsel kontrolü yapılır köpük sistemini (bladder tank) seviyeleri kontrol edilir azalma tespiti yapılır.
7.6Sistemin su basıncının kontrolü manometre üzerinden kontrol edilir.
7.7Sistemin bağlı olduğu kollektör ve borulama sisteminin rijitlik ve genel görsel kontrolü yapılır.
7.8Borulama’nın sistemin geçtiği alandaki izolasyon ve sızdırmazlık (kapı –menfez –cam pervazı gibi) kontrolü yapılır.
7.9Borulama’nın ucunda bulunan nozullerin yerleşimi projeye uygunluğu kontrol edilmelidir.,
7.10Borulama ve kollektör üzerindeki vanaların normalde açık pozisyonda kitli olduğu gözlemlenmelidir.
7.11Köpük sisteminin köpük değişim süreleri ve dolum raporları kontrol edilmelidir.
7.12Örnekleme olarak alınan söndürme alanındaki dedektörlerin test sonuçlarının
•fonksiyonel durumu
•zone veya tanımlanmış lokasyondan panele gelen sinyali
•Dedektör tabanından sökülerek panelde hata verip vermediği kontrol edilir. Daha önce yapılan test sonuçlarının kayıtlarına bakılarak yapılır.
7.13Yangın alarm butonları var ise bunların olup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
7.14Siren tesisatı butonları var ise olup olmadığı yerleşimi projesinde tanımlandığı ve bununla birlikte panele tanımlanmış ve kablolanmış olduğu durumu kontrol edilir. Projeye bakılarak kontrol edilir.
7.15Dedektör ve butonlar üzerinden sahte sinyal gönderilerek maximum 10 saniye içerisinde algılaması ve birden fazla sinyal gelmesi durumunda her bir gelen sinyalin panel üzerinde görmesi istenebilir.
7.16Hata panel’den silindiğinde sinyal devam ediyorsa tekrar panele sinyal gelip gelmediği kontrol edilmelidir.
7.17Sahte algılama sinyalı gönderildiğinde panel’e bağlı ışıklı siren’in bulunduğu bölgede çalışıp çalışmadığı ve boşa alınan selonoid vananın çekip çekmediği kontrol edilir.
7.18Panel elle durdurulsa bile sesli ışıklı ikaza devam etmesi gözlemlenmelidir.
7.19Panel’de gecikme verildiğinin kontrolü yapılmalıdır. Yangın senaryosuna göre algılamanın tekrar dedeksiyon üzerinden doğrulanması için maximum 1 dakikayı geçmemek kaydıyla kontrol edilmelidir.
7.20Panel üzerinde daha önceden algıladığı yangın alarmları ve hata sinyallerinin kayıt altına alındığı ve süresi ile birlikte hangi noktadan alındığı kontrol edilebilmelidir.
7.21Panelin üzerinde veya yanı gelen hatanın tipi ve açıklaması (Genel Arıza – Güç Kesintisi – Dedektörü Görmemesi kablodan sinyal alamaması- Sistem yazılım hatası- yetersizlik durumu) net olarak panelde gözlemlenmesi ve görsel olarak paneldeki fonksiyonların ne anlama geldiği ile ilgili bilgilerin net görülebilmesi lazımdır.
Otomatik püskürtmeli sabit sulu yangın söndürme sistemleri, borulama tesisatı ve kollektör sistemi ile kontrol vanaları ile püskürtme başlıkları olan sprinklerden oluşur. Bu Sistemin bağlanıtılı olduğu su rezervi ve yangın pompa grubu ile birlikte çalışır. Sistemle ilgili genel olarak yağmurlama sistemi kurulması mecburi olan yerler
•Yapı yüksekliği 30.50 m' den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,
•Yapı yüksekliği 51.50 m' yi geçen konutlarda,
•Alanlarının toplamı 600 m2' den büyük olan kapalı otoparklarda ve 10'dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,
•Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100'ü veya yatak sayısı 200' ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m' den fazla olan bütün yataklı tesislerde,
•Toplam alanı 2000 m2'nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde,
•Toplam alanı 1000 m2'den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda.
•Yanıcı malzeme içermeyen ve yanıcı malzeme depolanmayan ıslak hacimlere, yanıcı malzeme ihtiva etmeyen ve yangına dirençli yapı elemanları ile ayrılan yangın merdiveni yuvalarına, asansör kuyusuna ve gazlı, kuru toz, su sprey ve benzeri diğer otomatik söndürme sistemleri ile korunan mahallere yağmurlama sistemi yapılmayabilir.
•Su ile genişleyen veya reaksiyona girerek yangının büyümesine sebep olabilecek maddelerin bulunduğu mahallere yağmurlama sistemi yapılmaz.
•Yağmurlama başlıklarının yerleştirilmesi, kullanım alanının tehlike sınıfı ve yağmurlama başlığının koruma alanı dikkate alınarak yapılır. Düşük Tehlike ve Orta Tehlike-1 kullanım alanlarında, bir adet standart yağmurlama başlığı en çok 21 m2 alanı koruyacak şekilde yerleştirilebilir.
•Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, sismik hareketlere karşı ana kolonların herhangi bir yöne sürüklenmemesi için, dört yollu destek kullanılması ve 65 mm ve daha büyük nominal çaplı boruların katlardan ana dağıtım borularına bağlanmasında esnek bağlantılar ile boruların tavanlara tutturulmasında iki yollu enlemesine ve boylamasına sabitleme askı elemanları kullanılarak boruların kırılmasının önlenmesi gerekir. Dilatasyon geçişlerinde her üç yönde hareketi karşılayacak detaylar uygulanır.
•Yağmurlama sistemi ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyor ise, her bir zon veya kolon hattına akış anahtarları, test ve drenaj vanası ve izleme anahtarlı hat kesme vanası konulur.
•Muhtemel küçük çaplı yangınlarda yağmurlama başlığının patlaması veya birkaçının hasara uğraması hâlinde, hemen değiştirilir ve yangın güvenlik sisteminin sürekliliğini sağlamak için 6 adetten az olmamak kaydıyla sistemin büyüklüğüne göre yeterli miktarda yedek yağmurlama başlığı ve başlığın değiştirilmesi için özel anahtarlar bulundurulur.
•Yağmurlama sistemini besleyen borular üzerinde kesme vanaları bulunur. Boru hatlarında bulunan vanaların, bölgesel kontrol vanalarının ve su kaynağı ile yağmurlama sistemi arasında bulunan bütün vanaların devamlı açık kalmasını sağlayacak tedbirlerin alınması gerekir.
•Sistemde basınç düşürücü vana kullanılması hâlinde, her bir basınç düşürücü vananın önüne ve arkasına 1'er adet manometre konulur.
Otomatik püskürtmeli sabit sulu söndürme sistemleri borulama tesisatı ve kollektör sistemi ile kontrol vanaları ile püskürtme başlıkları olan sprinklerden oluşur. Bu Sistemin bağlanıtılı olduğu su rezervi ve yangın pompa grubu ile birlikte çalışır.
8.1Sulu yangın söndürme sistemine ait olan borulama proje, hidrolik hesap, sprinkler yerleşim projesi incelenerek saha yerleşimi doğrulanmalıdr.
8.2Sistemin kurulu ve hatta su basıncının olduğu takılı olan manometrelerden kontrol edilmelidir.
8.3Sistemin hattındaki suyun test ve boşaltma hattından açılarak devreye girip girmediği ve pompa sisteminin devreye girip girmediği kontrol edilmelidir.
8.4Basınçlı hava ile kurulan sistemlerde hatta bağlanmış olan hava tankının veya işletme kompresöründeki basıncı hattı üzerinden kontrol edilmelidir.
•Sulu yangın söndürme sistemlerine basınçlı su sağlayan, anma debi ve anma basınç değeri ile ifade edilen pompalardır.
•Pompaların, kapalı vana (sıfır debi) basma yüksekliği anma basma yüksekliği değerinin en fazla % 140'ı kadar olması ve % 150 debideki basma yüksekliği anma basma yüksekliğinin % 65'inden daha küçük olmaması gerekir.
•Bu tür pompalar, istenen basınç değerini karşılamak şartıyla, anma debi değerlerinin % 130'u kapasitedeki sistem talepleri için kullanılabilir.
•Sistemde bir pompa kullanılması hâlinde, aynı kapasitede yedek pompa olması gerekir. Birden fazla pompa olması hâlinde, toplam kapasitenin en az % 50'si yedeklenmek şartıyla, yeterli sayıda yedek pompa kullanılır.
•Pompanın çevrilmesi, elektrik motoru yanı sıra içten yanmalı motorlar veya türbinler ile olabilir.
•Yedek dizel motor tahrikli pompa kullanılmadığı takdirde, yangın pompalarının enerji beslemesi güvenilir kaynaktan ve binanın genel elektrik sisteminden bağımsız olarak sağlanır.
•Yangın pompalarının, otomatik hava boşaltma valfi ve sirkülasyon rahatlama valfi gibi yardımcı elemanlarının bulunması gerekir.
•Her pompanın ayrı bir kumanda panosu ve panonun da kilitli olması gerekir. Elektrik kumanda panosunun, faz hatasının, faz sırası hatasının ve kumanda fazı hatasının bilgi ışıkları ile donatılması gerekir. Pano ana giriş devre kesicisine pano kilidi açılmadan erişilememesi gerekir.
•Her pompanın ayrı bir kumanda basınç anahtarının olması gerekir. Basınç anahtarlarının; kumanda panosunun içine yerleştirilmiş, su basıncını boru bağlantısıyla hisseden, su darbelerine karşı korumalı, alt ve üst değerler ayrı ayrı ve bağımsız olarak ayarlanabilir ve ayarlandıktan sonra kilitlenebilir olması şarttır.
•Pompa kontrolü basınç kumandalı; tam veya yarı otomatik olabilir.
•Pompa odası veya pompa istasyonunda elektrik motor tahrikli pompalar için +4 °C ve dizel motor tahrikli pompalar için +10°C üzerinde sıcaklığın sürekli sağlanabilmesi için uygun gereçler sağlanır.
•Pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazların çalışma alanı etrafında acil aydınlatma sağlanması şarttır.
•Zemin yeterli bir drenaj için eğimli hazırlanarak suyun pompadan, sürücüden ve kontrol panosu gibi kritik cihazlardan uzaklaştırılması sağlanır.
8.5Çoklu pompa sistemi ile tesis edilmiş hatlarda dizel pompalarda;
•pompaların genel performansları
•devrede olup olmadıkları
•bakım kayıtları
•yakıt besleme hatları
•kontrol paneli
•Basınç kontrol vana testi
•Dizel motor
•Egzos sistemi
•Soğutma Suyu
•Hava Filtresi
•Çalıştırma sistemi
•Aküleri
•Fonksiyon testleri yapılarak kontrol edilmelidir.
8.6Çoklu pompa sistemi ile tesis edilmiş hatlarda elektrikli pompalarda;
8.6.1 pompaların genel performansları;
•devrede olup olmadıkları
•bakım kayıtları
•Temiz elektrik besleme hatları
8.6.2 Kontrol paneli;
•Elektrik Panosu
•Fonksiyon testleri yapılarak kontrol edilmelidir.
8.7Hattın üzerinde bulunan vanalar;
•Ana Vana
•Kollektör Vanaları
•Ara kesme Vanaları
•Test ve Deşarj Vanaları Fonksiyon testine alınmalıdır.
8.8Hattın üzerinde bulunan basınç göstergeleri;
•Kontrol Vana seti
•Pompa üstü
•Belirlenmiş zonlardaki basınç göstergeleri Kontrol edilerek kayıt altına alınmalıdır.
8.9Hattın üzerinde bulunan Su akış ve basınç anahtarları;
•Su akış alarm anahtarları
•Kuru Tip Vanalar
•Ön etkili Sistemler
Kontrol edilerek kayıt altına alınmalıdır.
8.10Sistemin genel fonksiyon kontrol testleri açısından bakılması ve nezaret edilmesi gereken noktaları;
•Hattın basınç manometrelerinin kontrolü
•Kuru tipte basıncın kontrolü (min. 1 bar)
•Pompa alarm testi
•Otomatik devreye girme testi
•Dizel pompa tekrar çalıştırma testi
•Elektrikli ve jokey pompa devreye girme testi
•Genel sprinkler yerleşim ve supportların durumunun tespiti
•Tüm vanaların kontrolünün yapılması
•Tüm su akış ve basınç anahtarlarının kontrolünün yapılması
8.11Su seviyesinin kontrolleri;
•Sistemde en az bir güvenilir su kaynağı bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir
•Sulu söndürme sistemleri için kullanılacak su depolarının yangın rezervi olarak ayrılmış bölümlerinin başka amaçla kullanılmaması ve sadece söndürme sistemlerine hizmet verecek şekilde düzenlendiği kontrol edilmelidir.
•Sulu söndürme sistemleri tasarımında 19 uncu maddedeki bina tehlike sınıfları dikkate alınır. Su deposu hacmi, düşük tehlike için 30 dakika, orta tehlike için 60 dakika ve yüksek tehlike için 90 dakika esasalındığı projeden kontrol edilir.
•Yağmurlama sistemi, yangın dolabı ve hidrant sistemi bulunan sulu söndürme sistemleri su deposu hacmi, ön hesap için Yönetmelik Ek-8/A tablosunda yer alan veriler esas alınarak veya beşinci fıkrada belirtilen usule göre hesaplanabilir. Tablo kullanılırken yükseklik olarak yağmurlama başlığının kullanıldığı en üst kod esas alınır. Su deposu hacmi hidrolik hesap yapılarak hesaplanır ise hidrolik hesap metoduyla bulunan su deposu hacmi esas alınır.
•Su deposu hacmi ön hesaplaması, Yönetmelik Ek-8/B'ye göre hesaplanan yağmurlama sistemi su debisine, Ek-8/C'de belirtilen yangın dolabı su debisi ve hidrant sistemi var ise hidrant debisi de ilave edilerek, tehlike sınıfına göre üçüncü fıkrada belirtilen sürenin çarpılması ile hesaplanabilir.
Yapıda, sulu yangın söndürme sistemi olarak sadece yangın dolapları sistemi mevcut ise su kapasitesi, TS EN 671-1 ye uygun sistemlerde 94. maddede verilen tasarım debi değerlerinin tehlike sınıfları için bu maddenin üçüncü fıkrasında verilen süreler ile çarpımı ile hesaplanır. Kullanım alanı yüksek tehlike sınıfı değilse ve yapıda sadece yangın dolapları sistemi mevcutsa yangın dolapları binanın kullanım suyu sistemine bağlanabilir ve ayrı bir sistem istenmez.
•Yapıda sadece çevre hidrant sistemi bulunması hâlinde, su ihtiyacı, en az 1900 l/dak debiyi 90 dakika süre ile karşılayacak kapasitede olmak üzere, bina tehlike sınıfına göre yapılacak hidrolik hesaplardan kontrol edilmelidir.
8.12Pompanın bulunduğu mahalin sıcaklığı ölçülür. Olması gereken değer ile karşılaştırılır.
Kontrolde ölçüm yapmak için kullanılan ekipmanların etiketlerinde bulunan seri numaraları ve kalibrasyon tarihleri ilgili raporda kullanılan cihazlar bölümüne yazılmalıdır. Periyodik Kontrolde Kullanılan Ölçüm Cihazları, standart ve yönetmeliklerde işe uygun olarak tanımlanmaktadır.
Ölçüm cihazlarının neler olduğunu, ISQ Uzmanları ile iletişime geçerek öğrenebilirsiniz.
Kontrol tarihindeki durumu belirtilen sistemin periyodik bakım onarımının yapılması, iş güvenliği talimatlarına uygun olarak kullanılması ve raporda belirtilmiş ise uygunsuzlukların giderilmesi koşuluyla bir sonraki periyodik muayene tarihine kadar çalıştırılması uygundur. Uygunluk durumu müşteriye raporlarda ifade edilir.
Periyodik Kontrol/Muayene ve testlerin değerlendirilmesi sonucunda iş ekipmanına periyodik kontrol etiketi iliştirilerek etiket üzerindeki bilgiler doldurulur.
Yangın Sistemleri Periyodik Kontrol (Yangın Sistemleri Periyodik Muayene) ve control testleri sonrası tespit edilen uygunsuzluk/uygunsuzlukları Periyodik Kontrol Raporu üzerinde kontrol formuyla uyumlu olacak şekilde ilgili bölümlere yazılır. Çıktısı alınan rapor imzalanır, onaya sunulur.
Not: Bu Bölümdeki içerikler bilgilendirme amaçlıdır. 01 Ocak 2022 itibarı ile periyodik kontrol işlemlerini yapmamaktayız.